bulla Jana XIII
Jest to dokument Jana XIII wystawiony dla biskupstwa w Miśni z dnia 2 stycznia 968 roku. Autentyczność bulli jest nadal obiektem dyskusji w literaturze naukowej1,2,3,4.
Interesująca nas wzmianka o Dziadoszycach znalazła się w bulli w postaci interpolacji zapożyczonej z dokumentu cesarza Ottona I wystawionego w Rawennie w 971 roku. Jak to możliwe, że interpolacja jest zaczerpnięta z młodszego dokumentu? Dzieje się tak, gdyż naukowcom znanych jest kilka zachowanych jak i niezachowanych do dnia dzisiejszego kopii tej bulli. Interpolacja informująca o Dziadoszycach znajduje się w kopi będącej wpisem do piętnastowiecznego kopiariusza1. Dlatego twierdzenie, że nazwa Dziadoszyców pojawiła się w bulli z 968 roku jest mylące.
Nie dowiadujemy się tutaj niczego więcej niż z interpolowanego dokumentu. Użyto nawet dokładnie tych samych słów do opisania postaci w jakiej płacony ma być trybut.
Poniższy tekst interpolacji skopiowałem z przypisu w artykule Dariusza Andrzeja Sikorskiego2 wraz z zaznaczeniem treści zaczerpniętej z dokumentu Ottona I wystawionego w Rawennie w 971 roku – tu kursywą.
Testantur etiam iidem presentes nobilissimi imperatores quasdam res sui iuris ac proprietatis eidem sancte Misnensi ecclesie, cui venerabilis episcopus Borchardus preesse dinoscitur, pro remedio animarum suarum in proprium dedisse, hoc est tributorum suorum in quinque regionibus partes decimas in Talemence, in Nisanen, in Luzice, in Milczsane, in Diedesa, ut antea quam comes earundem regionum partem sibi ab ipsis concessam auferat atque distribuat, decimas per totum et per integrum iam dicte sancte Dei ecclesie persolvat, id es in melle, crusina, solutione argenti, mancipiis, vestimentis, porcis, frumento et in omnibus rebus, que ad fiscum predictorum imperatorum pertinere videntur.
Literatura
1 Jasiński Wojciech ‘Bulla Jana XIII dla biskupstwa w Miśni z 2 stycznia 968 roku – falsyfikat czy autentyk? Przyczynek do studiów nad początkami Kościołów miśnieńskiego i poznańskiego’ [w:] ‘Roczniki Historyczne’ 79, 2013, s. 13.
2 Sikorski Dariusz Andrzej ‘O rzekomej fundacji biskupstwa w Miśni 2 stycznia 968 roku’ [w:] ‘Roczniki Historyczne’ 80, 2014, s. 54.
3 Jasiński Wojciech ‘Jeszcze o autentyczności dokumentu Jana XIII dla biskupstwa miśnieńskiego z 2 stycznia 968 roku’ [w:] ‘Roczniki Historyczne’ 80, 2014, s. 57-72.
4 Sikorski Dariusz Andrzej ‘Ponownie o autentyczności dokumentu miśnieńskiego z 968 roku (i metodzie w dyplomatyce)’ [w:] ‘Roczniki Historyczne’ 81, 277-292, 2015.